قالب بتن - یک سازه موقت و کاربردی برای عملیات بتن ریزی ساختمان
بدون شک، یکی از پر کاربردترین مصالح ساختمانی بتن است. با توجه به مشخصات مکانیکی بتن، استفاده از آن به سازه‌های ساختمانی استحکام فوق العاده‌ای می‌بخشد و ساختمان را در برابر فشار مقاوم می‌سازد. برای استفاده از بتن در ساخت سازه‌های مختلف، نیاز به قالب‌هایی داریم که به آن‌ها قالب بتن می‌گویند. نحوه استفاده از اینگونه قالب‌ها بدین صورت است که بتن در آن‌ها قرار داده می‌شود و پس از رسیدن مقاومت بتن به سطح مطلوب، قالب را از آن جدا می‌کنند.
در حقیقت قالب بتن در دسته سازه‌های موقت جای می‌گیرد؛ چرا که پس از اتمام وظیفه از سازه جدا شده و از محل ساخت خارج می‌گردد. از انواع قالب‌های بتن می‌توان به قالب فلزی، قالب چوبی و قالب آجری اشاره کرد. سازنده ساختمان، قالب مورد نیاز را با در نظر گرفتن نوع پروژه و هزینه تخمینی برای آن انتخاب می‌کند.
به بیان ساده، قالب بتن چارچوب یا قالبی است که بتن سفت نشده را در آن می‌ریزند تا پس از سفت شدن، به شکل قالب در بیاید. این قطعات کاربردی در صنعت ساختمان سازی، به صورت موقت در کارهای ساختمانی به کار گرفته می‌شوند و پس از اتمام عملیات بتن ریزی و سفت‌شدن آن، از محل ساختمان سازی خارج می‌شوند. از آن جایی که در اکثر پروژه‌های ساخت در ایران و سراسر جهان از قالب فلزی استفاده می‌شود، در این مقاله بر روی این دسته از قالب‌ها متمرکز می‌شویم و این نوع قالب‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد.
از اصلی‌ترین مزایای استفاده از قالب خوب در پروژه‌های ساخت و ساز، کاهش زمان اجرای پروژه و کاهش هزینه‌ها است. در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی و عمرانی، کاهش زمان به میزان قابل توجهی هزینه تمام شده پروژه را کاهش می‌دهد. استفاده از قالب با کیفیت در یک پروژه، کیفیت نهایی سازه را تضمین می‌کند.
اصلاح سطع بتنی که به خوبی شکل نگرفته باشد، کاری دشوار و پر هزینه است. بنابراین لازم است که از ابتدای کار با در نظر گرفتن تمامی شرایط پروژه، قالبی انتخاب شود که شراط لازم برای استفاده در پروژه را داشته باشد تا از هزینه‌های بعدی پیشگیری شود. از دیگر مزایای استفاده از قالب بتنی، می‌توان به افزایش ایمنی برای کارگران مشغول در پروژه اشاره کرد.
یک قالب فلزی استاندارد، باید دارای شرایط خاصی باشد که بتوانیم آن را یک قالب خوب بنامیم. برخی از این شرایط در ادامه مطلب آمده است. این مشخصات عمدتا در انواع فلزی قالب‌ها وجود دارند.
- یک قالب خوب، باید از استحکام کافی برای تحمل وزن بتن تازه و بارهای ناشی شده از وزن کارگران و تجهیزات ساختمانی برخوردار باشد. برای دستیابی به این هدف، قالب انتخاب شده برای پروژه باید به صورت دقیق طراحی شده باشد. چرا که بالا رفتن وزن قالب می‌تواند پیامدهای اقتصادی در ساختمان سازی به دنبال داشته باشد و از طرف دیگر پایین بودن وزن و ناکافی بودن استحکام قالب، می‌تواند مشکلاتی نظیر شکستن آن را در بر داشته باشد
- قالب خوب باید به اندازه کافی صلب و مستحکم باشد که بتواند وزن بتن ریخته شده را بدون تغییر شکل تحمل کند
- در ساخت یک قالب خوب باید از درزهای آب بندی شده استفاده شده باشد. این امر مانع از این می‌شود که بتن خمیری و سفت نشده از اتصالات و درزهای قالب نشت کند
- یک قالب خوب باید به اندازه کافی صلب و محکم باشد و نباید در طی عملیات بتن ریزی خم شده، فرو رفته یا تاب بردارد
- سطح داخلی قالب باید صاف، هموار و بدون برآمدگی باشد تا کیفیت نهایی بتن قرار داده شده در آن تضمین شود. معمولاً برای دستیابی به این هدف، سطح داخل قالب را به موادی نظیر محلول صابون و یا نفت خام آغشته می‌کنند؛ با انجام این کار، برداشتن قالب پس از اتمام کار با بتن ساده‌تر می‌شود
- ساختار قالب باید به نحوی طراحی شده باشد که پس از اتمام عملیات بتوان آن را بدون وارد آمدن آسیب به سطح یا لبه‌های بتن از جای خود خارج نمود
در ساخت اکثر قالب‌های فلزی، از فولاد استفاده می‌شود؛ قابلیت‌های فولاد آن را به ماده‌ای کامل و مناسب برای استفاده در ساخت قالب بتن تبدیل کرده است. استحکام فولاد باعث می‌شود که در هنگام بتن ریزی، قالب خم نشده و تاب بر ندارد. استفاده از فولاد در ساخت قالب باعث می‌شود که بتن ریخته شده در آن پس از سفت شدن به قالب نچسبد. می‌توان در کاربردهای خاص و ساخت قالب برای سازه‌های با ارتفاع بالا، چندین ورقه فولاد را بر روی یکدیگر قرار داده و بتن ریزی را انجام داد. همین موضوع استفاده از قالب فلزی فولادی در پروژه‌های مختلف را امکان پذیر ساخته است.
پس از اتمام عملیات بتن ریزی و برداشتن قالب، می‌توان از آن به دفعات در پروژه‌های دیگر استفاده کرد؛ این موضوع صرفه جویی در هزینه‌ها را به دنبال دارد. جدا از موارد گفته شده، استحکام فوق العاده فولاد آن را به گزینه‌ای مناسب برای قالب بندی پروژه‌های عمرانی بزرگ نظیر سد سازی و ساخت پل تبدیل می‌کند. به طور کلی مهم‌ترین مزایای قالب فلزی را می‌توان به صورت زیر خلاصه کرد:
- دوام و استحکام قالب فلزی
- فراهم کردن سطح صاف و یکنواخت برای سازه بتنی
- قابلیت استفاده مجدد از قالب فلزی در دفعات بالا
- ساده بودن مونتاژ و دمونتاژ قالب فلزی در عملیات ساختمانی
در تمامی پروژه‌های عمرانی و ساختمانی، در مرحله بتن ریزی نیاز به قالب بتن وجود دارد. استفاده از قالب در این مرحله باعث می‌شود که بتن استفاده شده شکل مطلوبی به خود گرفته و استحکام آن تضمین شود. در کشور ما با توجه به نیازهای پروژه‌های ساختمانی و شرایط کشور، معمولاً از قالب فلزی در عملیات بتن ریزی استفاده می‌شود. استفاده از قالب فلزی مزایای فراوانی دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به افزایش کیفیت نهایی سازه بتنی و کاهش هزینه‌های کلی ساختمان سازی اشاره کرد.
در صورتی که به دنبال تهیه قالب بتن و انواع تجهیزات قالب بندی هستید، می‌توانید نیازهای خود را از شرکت تسکو تأمین کنید. شرکت تسکو بزرگ‌ترین تولیدکننده تجهیزات قالب‌بندی بتن در کشور بوده و بسیاری از تولیدات خود را به کشورهای همسایه صادر می‌کند. با خرید تجهیزات قالب بندی بتن از تسکو، استحکام و کیفیت را در عملیات بتن‌ریزی تضمین کنید.
